واکاوی جایگاه حقوق طبیعی فرد در قانون اساسیِ مشروطه

Authors

Abstract:

حقوق فردی یکی از مهم‌ترین مباحث در اندیشۀ سیاسی و نیز حقوقی جدید است. با تعریف حقوق طبیعی برای فرد، جایگاه آن در نظام‌های سیاسی و فکری متحول شد و مسائلی چون آزادی فردی، آزادی بیان، آزادی اجتماعات، برابری سیاسی و اجتماعی و نظایر آن در صدر اصولی قرار گرفت که قوانین اساسی کشورها با آن نوشته می‌شد. در ایران نیز، ورود مفاهیم جدید، از دورۀ قاجار، ابتدا در نوشته‌های سیاسی و انتقادی، و در نهایت، در متممِ قانونِ اساسیِ مشروطه تبلور یافت. متممِ قانون اساسی، ذیل عنوانِ «حقوقِ ملّت» به این آزادی‌ها پرداخت. حقوق فردی در عصر مشروطیت، خود ذیل گفتمان فراگیر قانون‌خواهی که در مشروطیت تبلور یافته بود قرار داشت. مفاهیمی چون آزادی و برابری، دال‌هایی بودند که در مفصل‌بندی با دال قانون‌خواهی و مشروطه در گفتمان مشروطه‌خواهی قرار گرفتند. در این مقاله، با استفاده از روش گفتمان لاکلا و موف، این مفصل‌بندی بررسی می‌شود. فرضیۀ این مقاله آن است که فرضیۀ اصلی این مقاله آن است که گسترش اندیشۀ آزادی و برابری پیش از مشروطه، نقش مهمی در شکل‌گیری گفتمان مشروطه‌خواهی داشت و در عصر مشروطه مناقشه‌هایی بر سرِ نسبتِ آن با حقوقِ شرع ایجاد شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

از قانون اساسی عرفی تا عرف حقوق اساسی

عرف به مثابه یکی از قواعد الزام آور، از منظر صاحب نظران در شمار منابع حقوق موضوعه جای می گیرد. با این حال تبیین جایگاه آن در حقوق اساسی نیز نیازمند شناخت سابقه حضور عرف در اسناد بنیادین حاکم بر جوامع بشری می باشد. تقسیم مشهور قوانین اساسی به دو نوع عمده مدون و عرفی، تنها تبیین کننده بخشی از این جایگاه گسترده خواهد بود؛ زیرا تقسیم فوق به باور بسیاری از صاحب نظران تقسیمی نسبی است و قوانین اساسی م...

full text

بررسی تطبیقی جایگاه حقوق ‏شهروندی زنان در قانون ‏اساسی و منشور حقوق‏ شهروندی جمهوری اسلامی ایران

حقوق‏شهروندی‏زنان به‏عنوان یکی از اساسی‏ترین مفاهیم حقوقی، مجموعه‏ای از حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی است که زنان به‏واسطه­ی عضویت در جامعه و برقراری رابطه با دولت از آن بهره‏مند می‏شوند. در جمهوری اسلامی ایران این حقوق توسط قانون‏اساسی، منشور حقوق‏شهروندی و سایر قوانین و مقررات مورد حمایت قرار گرفته است. هدف این پژوهش بر مبنای نظریه‏ی حقوق‏شهروندی تی. اچ مارشال، بررسی تطبیقی جایگاه مفهوم حقوق‏شهر...

full text

حقوق بین‌الملل و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (موردکاوی: جایگاه گروه اقدام مالی)

امروزه حقوق بین‌الملل به مثابه نظام حقوقی، وضعیت حقوقی پیچیده و منحصربه­فردی دارد. این وضعیت حقوقی پیچیده و خاص، بر شیوه تعامل نظام‌های حقوقی ملی با نظم حقوقی بین‌المللی تأثیر گذاشته است. در نتیجه، بازتعریف شیوه تعامل نظام‌های حقوقی ملی با نظم حقوقی بین‌المللی برای هر نظم حقوقی ملی ازجمله نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران ضرورت دارد تا به این ترتیب، در رابطه با مخلوقات متنوع حقوقی نظام حقوق بین‌ال...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 3

pages  7- 36

publication date 2018-09-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023